Wydawca treści
Rezerwat "Cisy w Wyskitnej"
Rezerwat florystyczny o powierzchni 5,22 ha, położony w Polsce, w województwie małopolskim, powiecie nowosądeckim, gminie Grybów, w Wyskitnej. Pod względem fizycznogeograficznym rezerwat znajduje się w mezoregionie Beskid Niski w Górach Grybowskich. Położony jest w skrajnym fragmencie kompleksu Maślanej Góry (oddz. 107 f). Obszar występowania cisów obejmuje fragment doliny górnego biegu potoku Wyskitnianki w zachodnim ramieniu Maślanej Góry, z kulminacją o nazwie Zielona Góra.
Charakterystyka przedmiotu ochrony
Występuje tu drzewostan jodłowy w podzespole jodłowym grądu subkontynentalnego (Tilio cordatae – Carpinetum betuli abietetosum), a także (fragmentarycznie) w jodłowym podzespole żyznej buczyny. Domieszkę stanowi dąb (także inne liściaste) i cis. Ogólny wiek obejmuje zakres od 35 do 120 lat. Cisy występują we wszystkich warstwach drzewostanu i wszystkich wymienionych przedziałach wiekowych, ale istotna część należy do przedziału 55 do 80 lat.
Podczas inwentaryzacji stwierdzono obecność 1116 cisów o średnich rozmiarach: 10 cm, 6 m. Cisy występują także jako domieszka w warstwie podrostu i nalotu.
W granicach projektowanego rezerwatu odnaleziono szereg roślin objętych ochroną
gatunkową, jak niżej:
1. Bielistka siwa
2. Gajnik lśniący
3. Gnieźnik leśny
4. Kukułka Fuchsa
5. Parzydło leśne
6. Pierwiosnek wyniosły
7. Podkolan biały
8. Śnieżyca wiosenna
9. Wawrzynek wilczełyko
10. Wroniec widlasty (widłak wroniec)
Historia utworzenia rezerwatu
Opisywany obszar był własnością prywatną, a w związku z istnieniem w jego granicach stosunkowo licznej populacji cisa pospolitego, zapadła decyzja o wykupieniu tego terenu i przekazaniu w zarząd Lasów Państwowych.
W roku 2014 wykonano Projekt Planu Ochrony Projektowanego Rezerwatu Przyrody „Cisy w Wyskitnej”. Opracowanie wykonano w ramach projektu: Ochrona cisa pospolitego i jego restytucja na terenie RDLP w Krakowie.
Rezerwat został utworzony zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia 4 grudnia 2024, które weszło w życie 24 grudnia 2024.
Rezerwat "Kornuty"
Rezerwat "Kornuty"
Położenie
Rezerwat przyrody "Kornuty" położony jest w granicach wsi Bodaki i Bartne, w gminie Sękowa. W skład rezerwatu wchodzą wydzielenia: "a" i "b" oddziału 199 oraz wydzielenie "b" i "c" oddziału 200 leśnictwa Bodaki, Obrębu Gorlice. Nazwa rezerwatu zaczerpnięta została od nazwy geograficznej jednego z kilku szczytów Pasma Magury Wątkowskiej - Kornuty (830 m n.p.m.)
Chroniony obiekt znajduje się w odległości ok. 58 km na południowy-wschód od Nowego Sącza (drogą przez Gorlice, Sękową Bodaki), oraz 17 km na południowy wschód od Gorlic.
Do rezerwatu można dojść:
-
od północy, ze wsi Wapienne (zielonym szlakiem przez wzgórze Ferdel-649m n.p.m.), odległość około 7km,
-
od południowego wschodu, ze wsi Bartne (żółtym i zielonym szlakiem), odległość około 2.5 km,
-
od północnego wschodu, ze wsi Folusz (żółtym szlakiem przez teren Magurskiego Parku Narodowego), odległość około 6 km,
Ponadto można wykorzystać sieć dróg leśnych prowadzących ze wsi Bodaki, którymi do rezerwatu jest około 2,3 km. Połączenia autobusowe z Gorlicami posiadają: Wapienne, Dragaszów i Bodaki a z Jasła Folusz. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Gorlicach-Zagórzanach (ok.2 1. Km).
Cel ochrony
Rezerwat przyrody "Kornuty" utworzono w celu ochrony wychodni skalnych, ciekawie ukształtowanych w wyniku procesów erozji, leżących w obrębie płaszczowiny magurskiej. Rezerwat "Kornuty" chroni w swym zasięgu najciekawsze fragmenty form skałkowych i skalnych w obrębie Magury Wątkowskiej i zachodniej części Beskidu Niskiego. Główne skupienie form skałkowych znajduje się w części przygrzbietowej, w krawędzi stoku. Ponadto na całej powierzchni rezerwatu zalega sporo oderwanych form skalnych, mających różnorakie wielkości i kształty. Pojedyncze skały i niewielkie ich skupienia znajdują się również poza granicami rezerwatu, zarówno w części przygrzbietowej jak i w środkowej partii stoku. Ponadto rezerwat chroni półnaturalne i w miarę dobrze zachowane zespoły roślinne: buczyny karpackiej i kwaśnej buczyny górskiej, charakterystyczne dla pasm Beskidu Niskiego, oraz elementy fauny beskidzkiej. Dodatkowo Rezerwat spełnia istotną rolę w ochronie wód i gleb wyższych położeń górskich.
Wg obowiązującej klasyfikacji jest to rezerwat typu skalnego / skały krzemianowe /, rodzaj - geologiczny / erozyjne / /1 lb,Fd/.
Historia utworzenia rezerwatu
Początkiem XX wieku tereny obecnego rezerwatu stanowiły własność prywatną. Zasoby skalne były w części eksploatowane do celów budowlanych i jako surowiec rzeźbiarski przez miejscową ludność. Już w dwudziestoleciu międzywojennym wielu przyrodników i turystów postulowało otoczenie ochroną tego cennego fragmentu, stąd też doprowadzono do wykupienia terenu przez PTT. Jednocześnie wstrzymana została eksploatacja skał. W roku 1945 teren został przejęty przez Skarb Państwa i przeszedł w zarząd Lasów Państwowych.
Rezerwat "Kornuty" został utworzony na podstawie zarządzenia Ministra Leśnictwa z dnia 30.09.1953 na powierzchni 3.22 ha. Następnie w roku 1964 na podstawie Zarządzenia nr 103 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego dokonano powiększenia rezerwatu do powierzchni 11.90 ha.
Rezerwat "Jelenia Góra" im. Stanisława Gabryela
Rezerwat przyrody "Jelenia Góra" położony jest w granicach wsi Szymbark, w gminie Gorlice. W skład rezerwatu wchodzą wydzielenia "a" oraz "b" oddziału 345 Leśnictwa Stróże, Obrębu Gorlice. Nazwa rezerwatu przyjęta została od nazwy geograficznej szczytu górskiego "Jelenia Góra" (wysokości 684m n.p.m.), stanowiącego jedną z trzech kulminacji całego masywu górskiego, określanego lokalnie mianem"Trzech Kopców". Pozostałe kulminacje to: Maślana Góra (753m n.p.m.), Zielona Góra (689m n.p.m.). Rezerwat znajduje się w południowej części masywu.
Charakterystyka przedmiotu ochrony.
Rezerwat przyrody "Jelenia Góra" utworzono w celu ochrony dobrze zachowanego fragmentu lasu jaworowego ze stanowiskiem paproci - języcznika zwyczajnego (Phyllitis scolopendrium).
Języcznik zwyczajny jest jednym z rzadszych elementów naszej flory. Zarówno w Polsce jak i we wszystkich krajach Europy podlega ustawowej ochronie gatunkowej. W kraju występuje głównie w Karpatach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Najliczniejsze jego stanowiska znajdują się w Pieninach i Beskidach Zachodnich. Ponadto stwierdzono występowanie w Bieszczadach. Pojedyncze stanowiska znane są także z Sudetów i Roztocza. Jest to gatunek górski. W swym zasięgu dochodzi do 1300m n.p.m. w Tatrach. W Beskidach optimum występowania ma jednak w obrębie regla dolnego. Lasy jaworowe, zwane jaworzynami górskimi, występują w Polsce w niższych piętrach górskich, z reguły na stromych i kamienistych stokach, zboczach dolin i żlebów, zasobnych w związki zasadowe. Zajmują żyzne i wilgotne siedliska. Charakterystyczną cechą dla jaworzyny jest dominacja w drzewostanie jaworu, wiązu górskiego, niekiedy klonu zwyczajnego i buka. W runie występuje natomiast języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium). Chroniona paproć rośnie tutaj w zespole jaworzyny górskiej - Phyllitido-Aceretum, która wykształciła się na stromym, pokrytym rumoszem skalnym, fragmencie stoku. Występuje grupowo i drobnokępkowo, fragmentami pojedynczo, będąc mocno ukorzeniony w próchnicy nagromadzonej w szczelinach rumoszu. Okazy języcznika cechują się dużą żywotnością.
Ponadto na terenie rezerwatu ochronie podlegają naturalne zespoły buczyny karpackiej; rzadkie gatunki flory i fauny charakterystyczne dla pięter: pogórza i regla dolnego oraz wody i gleby górskie wyższych położeń. Według obowiązującej klasyfikacji jest to rezerwat typu leśnego (las liściasty), rodzaj-florystyczny (flora zarodnikowa) (1 a,Aa).
Historia utworzenia rezerwatu
Lasy masywu górskiego "Trzech Kopców" przed II wojną światową stanowiły własność prywatną i należały do majątku w Szymbarku. W 1945 roku zostały upaństwowione. Z uwagi na swe położenie (bliskość wsi, łatwy dostęp)niektóre fragmenty były intensywnie eksploatowane co doprowadziło do ich znacznego zniekształcenia. Tylko w nielicznych miejscach, głównie na stromych lub urwistych stokach zachowały się w miarę nienaruszone, mające charakter naturalny, fragmenty szaty roślinnej, przede wszystkim stanowisko jaworzyny górskiej z języcznikiem zwyczajnym. W latach 70-tych pracownicy ówczesnego ZOPiZN PAN opisali bogate stanowiska chronionej paproci i podjęli inicjatywę objęcia ich ochroną rezerwatową.
Rezerwat utworzono na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 18 maja 1984 r. W grudniu roku 2022 na wniosek Nadleśnictwa rezerwat został powiększony o 3,08 ha na mocy Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie.